Lão hóa mắt: Cách điều trị và phòng ngừa hiệu quả

Từ sau tuổi 30, cùng với sự thoái hóa tự nhiên của cơ thể, mắt cũng bắt đầu có dấu hiệu lão hóa như mờ, nhức, khô, hay kéo màng,…Nếu không được phát hiện và điều trị sớm bệnh có thể gây ra tình trạng đục thủy tinh thể, thoái hóa điểm vàng, thậm chí là mù lòa. Dưới đây là những cách nhận biết, phòng ngừa và điều trị lão hóa mắt được chúng tôi tổng hợp từ chuyên gia.

Lão hóa mắt là gì? Dấu hiệu nhận biết.

Lão hóa mắt được coi là hệ quả của quá trình rối loạn tổng hợp protein tại thủy tinh thể cũng như võng mạc. Tuy nhiên điều đáng nói là căn bệnh này đang có dấu hiệu trẻ hóa. Hiện không ít người mới bước sang tuổi 40 nhưng mắt đã bắt đầu có những dấu hiệu mờ, hay nhức mỏi, khô mắt,… Thông thường các triệu chứng của lão hóa mắt sẽ đến từ từ và tăng dần theo độ tuổi. Cụ thể:

• Mờ mỏi mắt: Ở tuổi 40, thủy tinh thể sẽ trở lên chai cứng, độ điều tiết và đàn hồi của mắt cũng suy giảm. Chính vì vậy khi nhìn xa, nhìn gần người bị lão hóa mắt đều có cảm giác mờ mỏi, khó chịu phải đeo kính hoặc đứng gần mới có thể nhìn thấy.
• Hiện tượng “ruồi bay”: Quá trình lão hóa mắt khiến dịch kính (thể pha lê) bị hóa lỏng từ đó người bệnh sẽ có cảm giác xuất hiện các đốm dải đục màu đen trước mắt, giống như ruồi bay.
• Hình ảnh méo mó: Hoàng điểm được coi là bộ phận quan trọng song song với tế bào biểu mô võng mạc. Bộ phận này chứa rất nhiều dây thần kinh tế bào thị giác, giúp hình ảnh và màu sắc rõ nét hơn. Tuy nhiên khi mắt bị lão hóa, hoàng điểm sẽ tạo ra hình ảnh méo mó, màu sắc nhòe đi. Cùng với đó tế bào mô sắc tố võng mạc bị thoái hóa khiến người bệnh nhìn không rõ vào ban đêm hay còn gọi là bệnh quáng gà.
• Khô mắt: Giác mạc của những người bị lão hóa thường kém long lanh hơn người trẻ tuổi. Nguyên nhân là bởi khi đó mắt sẽ có nhiều mạch máu, mộng thịt, mộng mỡ xung quanh. Ngoài ra khi lão hóa, mắt cũng sẽ ít tiết nước hơn, gây khô và mờ khi nhìn mọi thứ xung quanh.
• Mắt bị khờ: Ở những người bị lão hóa mắt, cơ vận nhãn thường trở nên suy yếu khiến mắt “khờ” và không còn mau lẹ như bình thường. Nhiều trường hợp sẽ thấy hai vật song song nhau, nặng hơn là liệt cơ, lé mắt.

Nguyên nhân dẫn đến bệnh lão hóa mắt

Theo các chuyên gia, lão hóa mắt có rất nhiều nguyên nhân, trong số đó có thể kể đến như:

• Độ tuổi

Theo các chuyên gia, mắt sẽ bắt đầu lão hóa từ độ tuổi 40 khi đến 50 hoặc 60 tuổi thì mắt đã có triệu chứng suy giảm tầm nhìn rõ rệt. Tình trạng này xảy ra là do sự rối loạn tổng hợp protein của thủy tinh thể cũng như võng mạc, nhất là các tế bào biểu mô sắc tố. Tuy nhiên các nghiên cứu khoa học gần đây cho thấy ngoài triệu chứng suy giảm thị lực thì mắt còn xuất hiện tình trạng khô, mỏi, chảy nước mắt ở những người có độ tuổi đôi mươi do tiếp xúc nhiều với ánh sáng xanh và môi trường độc hại.

• Ánh sáng xanh

Trong các nguyên nhân khiến mắt bị lão hóa sớm hiện nay người ta không thể không nhắc đền ánh sáng xanh từ các thiết bị điện tử. Thói quen lạm dụng thiết bị màn hình cùng tác động từ môi trường ô nhiễm khiến mắt chịu phải nhiều tổn thương. Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng, ánh sáng xanh thuộc quang phổ ánh sáng nhìn thấy nhưng gần do gần vùng tia tử ngoại, có năng lượng cao nên khi tiếp xúc thường xuyên sẽ gây ra biến đổi với các men nhạy cảm nhiệt, làm mất dần protein, từ đó khiến đục thủy tinh thể.

Mặt khác, ánh sáng xanh còn gây đảo chiều phản ứng quang học, thúc đẩy sự chết của tế bào quang cảm thụ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tầm nhìn của mắt.

• Ô nhiễm môi trường

Khói thuốc lá, khí thải công nghiệp và các phương tiện giao thông khi được hít thở qua phổi sẽ biến đổi thành các chất oxy hóa độc lại có khả năng lấy đi điện tử âm của protein tế bào. Làm thay đổi cấu trúc và tỷ lệ protein trong thủy tinh thể, khiến cấu trúc này trở nên mờ đục. Ngoài ra, các chất oxy hóa khi vào võng mạc cũng có thể gây nhiều tổn thương tương tự, làm tế bào nội mô võng mạc bị hư tổn, suy giảm thị lực nghiêm trọng.

Các bệnh lão hóa mắt thường gặp

Các triệu chứng như mờ, mỏi, khô mắt có thể là hồi chuông cảnh báo về những bệnh lý ở mắt như:

• Đục thủy tinh thể

Kết quả điều tra cho thấy, tính đến năm 2015 tại 14 tỉnh thành ở Việt Nam có 330.000 người mù, trong đó nguyên nhân đục thủy tinh thể chiếm tới 74%. Đa số các trường hợp mắc căn bệnh này đều là do quá trình lão hóa mắt tự nhiên. Tuy nhiên điều đáng nói là căn bệnh này đang có xu hướng trẻ hóa do tác động của môi trường và lối sống thiếu khoa học. Sự lão hóa vùng mắt đã khiến cho các protein có nhóm thiol bị biến đổi cấu trúc, dẫn đến thay đổi trật tự sắp xếp của các protein tại thủy tinh thể. Hậu quả cuối cùng là tạo ra đám mờ và tình trạng đục thủy tinh thể, lóa hoặc mờ mắt.

• Thoái hóa điểm vàng

Điểm vàng hay còn gọi là hoàng điểm, là phần quan trọng nhất của võng mạc, giúp mắt nhìn rõ cả về hình ảnh lẫn màu sắc. Khi điểm vàng có dấu hiệu lão hóa, người bệnh sẽ gặp phải các triệu chứng như nhìn mờ, màu không chuẩn và hình ảnh bị méo mờ, biến dạng. Ngoài ra, tùy theo mức độ và thể bệnh của từng người mà thoái hóa điểm vàng sẽ có triệu chứng khác như có điểm mờ đen trước mắt, nhìn một hình thành hai hình. Theo các bác sĩ nhãn khoa, sự suy giảm hoạt động của tế bào biểu mô sắc tố là nguyên nhân chính gây ra căn bệnh này. Tuy nhiên điều đáng nói là sự tổn thương của tế bào võng mạc sẽ không thể phục hồi và thay thế. Hay nói cách khác, người bệnh sẽ phải đối mặt với căn bệnh này cả đời.

• Võng mạc tiểu đường

Võng mạc tiểu đường là biến chứng của bệnh đái tháo đường do các mạch máu ở võng mạc bị tổn thương gây ra hiện tượng phù điểm vàng, xuất huyết dịch kính, bong võng mạc,… Theo thống kê của Hiệp hội đái tháo đường Mỹ, 90% người bị bệnh sẽ có biến chứng võng mạc sau 10-15 năm mắc bệnh. Ở giai đoạn không tăng sinh, bệnh nhân vẫn chưa thể cảm nhận được triệu chứng gì rõ ràng. Thậm chí còn nhầm lẫn với tật khúc xạ như nhìn mờ mắt, khó quan sát vào buổi tối. Ở giai đoạn tăng sinh, do hiện tượng xuất huyết võng mạc, dịch kính và bong võng mạc đã xảy ra nên thị lực sẽ bị suy giảm nghiêm trọng. Lúc này người bệnh sẽ thấy các dấu hiệu rõ rệt như ruồi bay, nhìn sai màu, xuất hiện nhiều đốm đen trước mắt.

• Tăng nhãn áp

Tăng nhãn áp còn được gọi là Glaucoma, là tình trạng lão hóa mắt xảy ra khi chất lỏng phía trong không thể thoát ra ngoài, khiến áp lực trong mắt và các dây thần kinh thị giác bị tăng cao. Căn bệnh này nếu để kéo dài sẽ khiến khả năng nhìn bao quát của người bệnh bị thu hẹp, thị lực suy giảm cho tới khi mù hoàn toàn. Theo các chuyên gia, tăng nhãn áp có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi bao gồm trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ và người già. Trong đó độ tuổi từ 70-80 là giai đoạn bị nhiều hơn cả với hai dạng cấp tính và mãn tính.

Ở dạng cấp, bệnh nhân nhân sẽ cảm thấy nhức mắt, đau nửa đầu cùng bên, có thể nôn hoặc buồn nôn nên thường nhầm lẫn với bệnh lý tiêu hóa. Ở dạng mạn tính, người bệnh sẽ không thấy xuất hiện triệu chứng gì cho đến khi khả năng bao quát và thị lực bị giảm trầm trọng.

Cách chống lão hóa mắt hiệu quả

Tiến trình lão hóa mắt diễn ra nhanh hay chậm còn tùy thuộc vào chế độ chăm sóc và bảo vệ mắt của mỗi người. Dưới đây là những cách chống lão hóa mắt hiệu quả, được các chuyên gia khuyên dùng:

Thay đổi chế độ sinh hoạt

Chế độ sinh hoạt hợp lý là một trong những cách bảo vệ mắt khỏi những yếu tố tấn công từ bên ngoài. Do đó để ngăn ngừa quá trình lão hóa da vùng mắt cũng như đục thủy tinh thể người bệnh có thể áp dụng một trong các biện pháp dưới đây.

• Cho mắt nghỉ ngơi: Ngủ sớm trước 11h tối là cách tốt nhất giúp mắt được nghỉ ngơi sau 1 ngày làm việc căng thẳng. Ngoài ra, trong quá trình làm việc để hạn chế tác động của ánh sáng xanh bạn cũng nên cho mắt nghỉ ngơi 20s sau khi ngồi máy 20 phút.
• Tránh các tác nhân gây hại: Để bảo vệ mắt khỏi ánh sáng mặt trời cũng như khói bụi và ô nhiễm không khí khi đi ra ngoài bạn hãy đeo thêm kính râm. Ngoài ra với những nghề thường xuyên tiếp xúc với khói bụi và tia độc hại như thợ hàn, kỹ sư hóa chất thì cần phải đeo thêm các thiết bị bảo hộ.
• Giảm stress: Đây là liệu pháp giúp đôi mắt bạn trở nên trẻ trung, không bị xệ mí và thâm quầng mãn tính. Việc duy trì thường xuyên sẽ giúp phòng ngừa lão hóa và cải thiện được tầm nhìn.
• Thay đổi tư thế: Để ngăn ngừa tình trạng lão hóa mắt, khi làm việc và học tập người bệnh tuyệt đối không để các thiết bị điện tử quá gần, tối thiểu phải cách mắt 40-50cm.
• Thăm khám định kỳ mắt 2 lần/ năm: Việc duy trì lịch trình thăm khám sức khỏe hàng năm sẽ giúp người bệnh kịp thời phát hiện ra những bất thường về mắt để điều trị kịp thời.
• Dùng nước mắt nhân tạo an toàn: Những trường hợp khô mắt bạn có thể sử dụng nước mắt nhân tạo để cấp ẩm, tránh đau nhức. Những để đảm bảo an toàn, trước khi sử dụng hãy tham khảo ý bác sĩ về liều lượng và cách dùng.
• Massage cho mắt: Một số bài tập cho mắt nếu áp dụng thường xuyên sẽ giúp cải thiện tầm nhìn, tăng độ trẻ trung và ngăn ngừa lão hóa hiệu quả.

Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý

Tăng cường sử dụng các loại thực phẩm chống lão hóa mắt cũng là một trong những biện pháp được các chuyên gia khuyên dùng. Cụ thể các loại thực phẩm có khả năng cải thiện tầm nhìn, ngăn ngừa lão hóa gồm:

• Vitamin E, Vitamin C: Đây là những chất chống oxy hóa quan trọng, giúp bảo vệ tế bào và các mô của mắt khỏi sự tấn công của những tác nhân bên ngoài. Trong đó vitamin E được tìm thấy nhiều trong dầu thực vật, hạt ngũ cốc, mầm lúa mì và các loại quả hạch. Vitamin C được tìm thấy trong các loại quả thuộc họ nhà cam, cà chua, bông cải xanh,…
• Vitamin A: Gồm các hoạt chất như Retinol, lutein, zeaxanthin,… có tác dụng chống oxy hóa, duy trì hoạt động của mô và màng mắt khỏi gốc tự do, cải thiện thị lực hiệu quả. Để bổ sung Vitamin A cho mắt người bệnh nên tăng cường sử dụng bơ, các loại trái cây và rau củ có màu cam hoặc xanh.
• Vitamin B2: Giúp phục hồi chức năng thị giác, bảo vệ giác mạc và ngăn ngừa lão hóa hiệu quả. Thông thường, loại vitamin này sẽ có nhiều trong gan, sữa, trứng và rau quả.
• Selenium: Là hoạt chất quan trọng có tác dụng bảo vệ tế bào mắt khỏi sự tấn công của các phân tử gốc tự do gây hại. Được biết dưỡng chất này có nhiều trong thịt, trứng, cá,…
• Kẽm: Không chỉ tốt cho sức khỏe, kẽm còn là hoạt chất đặc biệt cần cho hoạt động thị lực của con người. Theo đánh giá của các chuyên gia, kẽm có tác dụng rất tốt trong việc ngăn ngừa lão hóa, cải thiện tầm nhìn của người dùng. Hoạt chất này có rất nhiều trong hải sản, thịt, cá và ngũ cốc.
• Omega 3: Là axit béo không bão hòa, có vai trò quan trọng trong việc cấu tạo võng mạc, tăng cường thị lực và bảo vệ mắt. Để bổ sung hoạt chất này, người bệnh nên tăng cường sử dụng cá, sữa, đậu nành và hạt lanh.
• Chondroitin: Đây là hoạt chất được chiết xuất từ sụn vi cá mập, có tác dụng tăng độ đàn hồi và cải thiện độ trong suốt của thủy tinh thể nên rất tốt cho thị lực mắt.

Liệu pháp chống lão hóa mắt từ nước ion kiềm

Nước ion kiềm là loại nước được tạo ra từ máy điện giải, dựa trên công nghệ điện phân hàng đầu Nhật Bản. Khác với các loại nước lọc thông thường, nước điện giải có nhiều tính năng khác biệt, đem lại lợi ích thiết thực cho cuộc sống con người nhất là quá trình chống oxy hóa mạnh.

Theo các chuyên gia nước ion kiềm chứa rất nhiều gốc Hydrogen tự do, cấu trúc phân tử siêu nhỏ, thẩm thấu nhanh vào tế bào. Vì vậy sử dụng loại nước này thường xuyên không chỉ giúp hạn chế bệnh tật, tăng cường sức khỏe mà còn ngăn ngừa lão hóa, duy trì nét thanh xuân hiệu quả. Cụ thể sau khi sử dụng, các phân tử Hydro trong nước ion kiềm sẽ đi vào cơ thể loại bỏ gốc tự do có hại cho mắt, kiểm soát quá trình lão hóa và nâng cao thị lực. Bên cạnh quá trình bổ sung Hydrogen từ nước ion kiềm còn giúp nâng cao chức năng nội tạng, cải thiện hệ miễn dịch và phòng ngừa bệnh tật rất tốt.

Tuy nhiên để đạt được kết quả tốt nhất, người dùng nên sử dụng trước tiếp nước ion kiềm tại máy điện giải. Việc sử dụng các loại nước đóng chai giàu hydro chỉ có tác dụng trong khoảng thời gian ngắn, nếu nước đã để lâu ngày các phân tử hydro sẽ tự mất đi và không còn tác dụng như ban đầu. Thêm vào đó việc đựng nước trong các chai nhựa cũng không đảm bảo sức khỏe so với việc uống nước trực tiếp. Vì vậy để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình bạn có thể tham khảo các dòng máy điện giải của Panasonic, Kangen, Fuji Smart,…

Lão hóa mắt là quá trình tự nhiên và không thể tránh khỏi của cơ thể. Tuy nhiên để ngăn ngừa căn bệnh này trẻ hóa chúng ta hoàn toàn có thể phòng ngừa bằng nhiều biện pháp khác nhau. Một trong những cách đó là sử dụng chất chống lão hóa và thăm khám sức khỏe định kỳ thường xuyên.